Kleurweergave

LED-kleurtemperatuur

Hoewel verlichtingsfabrikanten dezelfde kleurtemperatuur opgeven voor hun LEDs, kunnen er toch verschillen zijn. De kleurtemperatuur van een LED kan na verloop van tijd bovendien veranderen. Zelfs bij de productie van de LEDs is er een grote variatie in kleurtemperatuur en lichtstroom. Daarom worden de LEDs gesorteerd in groepen met een specifiek verschil - een proces dat LED-binning wordt genoemd.

De kwaliteit van de lichtkleur of chromaticiteit van een LED-module is een meting van de dispersie van de lichtkleur. Kleurafwijkingen van LED-modules worden aangegeven door MacAdam ellipsen, ook wel SDCM (Standard Deviation Colour Matching) genoemd, volgens de CIE 1964 standaard.

MacAdam specificeert dispersie in de lichtkleur

Een MacAdam ellips is een gebied van de kleurendriehoek waar de kleurverschillen binnen de ellips voor het gemiddelde menselijke oog niet te onderscheiden zijn van de kleur in het middelpunt van de ellips. De MacAdam ellipsen hebben verschillende groottes in de kleurruimtes omdat individuen verschillende mogelijkheden hebben om verschillen te zien, afhankelijk van de kleur.

De MacAdam ellipsen geven de merkbare verschillen in chromaticiteit weer. Standard Deviation Colour Matching in LED-verlichting gebruikt afwijkingen van MacAdam ellipsen om de kleurnauwkeurigheid van een lichtbron te beschrijven.

Het MacAdam systeem waardeert chromaticiteit (de sterkte, zuiverheid en verzadiging van een kleur) op een schaal van 1-10, waarbij 1 het beste is.

Bijschrift: Een grote variatie in kleurkwaliteit resulteert in een grotere ellips en een hogere MacAdam-waarde.

Kleurkwaliteit in verschillende toepassingen

Tussen 1 en 3 is het moeilijk om een kleurverschil te zien, maar verder omhoog in de schaal kunt u duidelijke kleurverschillen in het licht ervaren, vooral op witte muren die worden verlicht met wallwashers of spots. Een goede vuistregel is om binnenshuis MacAdam 4 SDCM of hoger te vermijden, hoewel in de vereisten meestal MacAdam 2-3 SDCM staat. In de meeste buitenomgevingen kan de MacAdam 5 SDCM als volledig toereikend worden beschouwd.

De volgende MacAdam-waarden kunnen als richtlijn worden gebruikt:

• Macadam 2 SDCM: musea, kunstgalerieën
• Macadam 3 SDCM: kantoren, winkels, scholen, ziekenhuizen, gevelverlichting buiten
• Macadam 5 SDCM: andere buitentoepassingen

Kleurweergave

Het concept van kleurweergave gebruikt de gloeilamp als referentie. De kleurweergave-index (CRI) of gemiddelde weergave (Ra) schaal loopt van 0-100 en is een maat voor het vermogen van een lichtbron om kleuren weer te geven. Een gloeilamp heeft een CRI/Ra van 100 en de kleurweergave van een LED wordt op dezelfde schaal aangegeven. De kleurweergave kan, afhankelijk van de LED, variëren van 70 tot 95.
Kleurweergave wordt beoordeeld volgens de CIE-methode en wordt normaal gemeten aan de hand van acht kleuren volgens CRI Ra waarbij de index loopt van 1-8 (zie onderstaande afbeelding). Kleurweergave wordt weergegeven als een gemiddelde waarde. Een lichtbron kan er zeven daarvan goed reproduceren, maar de achtste slechter. Als aanvullende schaal bevat Ra 1-14 zes extra kleuren.

Zoals de afbeelding laat zien, is de huidige LED niet in staat om de rode kleur (nummer negen) optimaal weer te geven. Hierdoor is de gemiddelde waarde voor Ra 1-14 lager dan voor Ra 1-8. Ongeacht de gemiddelde waarde is nog steeds te zien dat de roodweergave lager is, wat gebruikelijk is voor LED-verlichting.

General Colour Fidelity Index

In januari 2025 verklaarde de International Commission on Illumination (CIE) dat het CRI-systeem uiteindelijk zal worden vervangen door een systeem dat de General Colour Fidelity Index wordt genoemd. Hier wordt het resultaat gegeven als een Rf-waarde, gebaseerd op de weergave van 99 kleuren. Het systeem wordt sinds 2017 geëvalueerd (publicatie CIE 224:2017). Aangezien het CRI-systeem al lang bestaat en goed ingeburgerd is, zullen zowel CRI (Ra) als Rf in de nabije toekomst op productbladen worden gepubliceerd.