Fasepulscontrole

Fasesturing (impuls) is een eenvoudige, economische variant van lichtsturing, waarbij gebruik wordt gemaakt van voor deze functie voorbereide dimbare HF-voorschakelapparatuur. Normaal gesproken kan deze voorschakelapparatuur ook worden gestuurd via bussystemen als DSI, DALI of 1–10 V DC, afhankelijk van fabricaat en type. De functies kunnen echter niet worden gecombineerd, omdat dit tot grote schade kan leiden.

Voor fasesturing (impuls) is geen regelaar of andere regeleenheid nodig. Het signaal naar de HF-voorschakelapparatuur komt direct van simpele terugverende schakelaars. Er zijn geen andere modules nodig. Simpel gezegd is de dimmer ingebouwd in de HF-voorschakelapparatuur.

Voor het armatuur zijn maar vier geleiders nodig: directe (niet onderbroken) netspanning, nul en aarde alsook netspanning (impulsen) via de schakelaar. 

Fasepulscontrole is ook een uitstekend systeem als u een verlichtingsinstallatie vanuit meerdere punten in de ruimte wilt sturen. De installatie is duidelijk, door het ontbreken van tussenliggende een-heden, waardoor een dergelijke installatie eenvoudig en goedkoop is.

Als stuurknoppen wordt gebruik gemaakt van een 230 V schakelaar met sluitend contact en impulsveren of een schakelaar met retourveren. Bij het gebruik van een schakelaar wordt het armatuur aan- en uitgedaan via kort indrukken, terwijl de lichtsterkte afwisselend omhoog en omlaag wordt afgesteld door de knop ingedrukt te houden. 

Let op:

  • De schakelaars mogen niet worden voorzien van signaallampen, omdat de lekstroom hiervan tot een storing kan leiden.
  • De maximale lengte voor de stuurleiding is onbeperkt, omdat het signaal een 230/240 V signaalimpuls betreft.
  • Voor het sturen van het armatuur dient dezelfde fase te worden gebruikt als die het armatuur van stroom voorziet. Met deze koppeling heeft de aansluiting geen polariteit, wat inhoudt dat het armatuur ook van een stekker voorzien kan zijn. Ook 3-fase aansluiting is echter mogelijk, maar daarvoor is een speciale koppeling met polariteit nodig.
  • Het gelijktijdige gebruik van fasesturing (impuls) en een andere stuurmethode als DALI of DSI zal tot grote, onherstelbare schade aan de digitale regeleenheid leiden.
  • Vermijd het gebruik van verschillende fabricaten in het systeem.


Fasepulscontrole kan soms uit fase raken. Dat is vaak te wijten aan
de manier waarop de pulsschakelaar wordt gebruikt. Sommige gebruikers drukken maar heel kort op de knop en slechts een aantal HF-VSA’s zien dit als een regelsignaal.

De procedure om de verlichting weer in fase te laten lopen, is bij alle merken verschillend. Meestal volstaat het om de pulsschakelaar ingedrukt te houden en daarmee alle armaturen in stand ’aan’ te zetten. Vervolgens verloopt het regelen op de gebruikelijke wijze.

Dit fenomeen kan zich ook voordoen als er te veel overtonen op het elektriciteitsnet voorkomen, wat tot onduidelijkheid in de bediening leidt. In dit geval is het dan het eenvoudigst om de drukknop te vervangen door een ander type regeling. Fagerhult adviseert een andere manier van regelen bij sturing van meer dan vier HF-VSA’s op grond van het ”uit fase” probleem en het feit dat overtonen een goede werking kunnen verhinderen. Gebruik in plaats daarvan DALI HF-VSA’s en draaipotentiometer Osram MCU (86212).

Afwezigheidsdimmer – nieuwe functie

De nieuwe HF-voorschakelapparaten van Tridonic PCA ECO en Excel kunnen via aanwezigheidssensoren ook worden gebruikt voor de regeling tussen hoog niveau (aanwezigheid) en laag niveau (afwezigheid). Een functie die zeer bruikbaar is in trappenhuizen, gangen en tunnels. Zo kunnen grote hoeveelheden energie worden bespaard, zonder dat het licht helemaal uitgaat.